Στην τεράστια έκταση της ανθρώπινης ιστορίας, οι πρόγονοί μας μετανάστευσαν, αναμείχθηκαν και εξελίχθηκαν, στον ποικίλο πληθυσμό που υπάρχει σήμερα. Ωστόσο, μέσα σε αυτή την τεράστια ποικιλία γενετικών αναμείξεων, ξεπροβάλει ένα περίεργο και συναρπαστικό γεγονός: κάθε γαλανομάτης στον πλανήτη είναι απόγονος του ίδιου ατόμου. Πάμε να δούμε τι λέει η επιστήμη για αυτό το αξιοσημείωτο φαινόμενο, καθώς και τους γενετικούς μηχανισμούς, που διέπουν το γαλάζιο χρώμα των ματιών.
Ποια είναι η γενετική μετάλλαξη του γαλανού ματιού;
«Αρχικά, όλοι είχαμε καστανά μάτια», δήλωσε ο καθηγητής Hans Eiberg, από το Τμήμα Κυτταρικής και Μοριακής Ιατρικής. «Αλλά μια γενετική μετάλλαξη που επηρεάζει το γονίδιο OCA2 στα χρωμοσώματά μας, είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός “διακόπτη”, ο οποίος κυριολεκτικά απενεργοποίησε την ικανότητα παραγωγής καστανών ματιών. Το γονίδιο OCA2 κωδικοποιεί τη λεγόμενη πρωτεΐνη P, η οποία εμπλέκεται στην παραγωγή μελανίνης, της χρωστικής ουσίας που δίνει χρώμα στα μαλλιά, τα μάτια και το δέρμα μας. Ο “διακόπτης”, ο οποίος βρίσκεται στο γονίδιο δίπλα στο OCA2, ωστόσο, δεν απενεργοποιεί εντελώς το γονίδιο, αλλά μάλλον περιορίζει τη δράση του στη μείωση της παραγωγής μελανίνης στην ίριδα – μετατρέποντας, ουσιαστικά, τα καστανά μάτια σε μπλε!»
Η ανακάλυψη από τους ερευνητές
«Με ανάλυση σύνδεσης… χαρτογραφήσαμε με ακρίβεια το χρώμα των μπλε ματιών», ανέφερε η ομάδα του Dr Eiberg, στο περιοδικό Human Genetics. Μέσω αυτής της ανάλυσης, ανακαλύφθηκε ότι μια αναγνωρίσιμη ομάδα γονιδίων είχε κληρονομηθεί από έναν μόνο γονέα – η επιστημονική λέξη για την ομάδα αυτή είναι «απλότυπος». Ο αναγνωρισμένος απλότυπος ήταν κοινός, όχι μόνο μεταξύ 155 ατόμων με μπλε μάτια από τη Δανία, αλλά και πέντε ατόμων από την Τουρκία και δύο ατόμων από την Ιορδανία. Εκτός από τη χαρτογράφηση απλότυπων, η ομάδα του Dr Eiberg διεξήγαγε ανάλυση μιτοχονδριακού DNA, η οποία εξετάζει μοτίβα γενετικής μετάλλαξης για τον εντοπισμό της μητρικής καταγωγής, φτάνοντας εκατοντάδες χιλιάδες χρόνια πίσω.
Πόσο επικίνδυνη είναι η μετάλλαξη αυτή;
Σύμφωνα με τον Dr Eiberg, δεν είναι καθόλου επικίνδυνη. «Δείχνει απλώς ότι η φύση ανακατεύει συνεχώς το ανθρώπινο γονιδίωμα, δημιουργώντας ένα γενετικό κοκτέιλ ανθρώπινων χρωμοσωμάτων, δοκιμάζοντας διαφορετικές αλλαγές», αναφέρει. Αυτό που μπορούμε να υποθέσουμε, ωστόσο, είναι ότι το χρώμα των ματιών μας δεν είναι το μόνο χαρακτηριστικό που συνδυάζεται με τη μετάλλαξη, που οδήγησε σε αυτό το χρώμα. Για παράδειγμα, εάν έχουμε μπλε μάτια, είναι πολύ πιο πιθανό να έχουμε, επίσης, τα ακόλουθα χαρακτηριστικά:
- υψηλότερο κίνδυνο μελανώματος
- περισσότερες πιθανότητες ανταγωνιστικής συμπεριφοράς
- χαμηλότερο κίνδυνο λεύκης
Πηγές: www.indy100.com, www.sciencedaily.com, www.rd.com
