Αυτο-σαμποτάζ είναι, όταν οι άνθρωποι κάνουν (ή δεν κάνουν) πράγματα, που εμποδίζουν την ευτυχία τους ή τους εμποδίζουν να επιτύχουν τους στόχους τους. Μπορεί να συμβεί συνειδητά ή ασυνείδητα. Οι αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές μπορούν να επηρεάσουν την προσωπική και επαγγελματική μας επιτυχία, καθώς και την ψυχική μας υγεία. Κανείς δεν έχει ανοσία στο αυτο-σαμποτάζ, ακόμα κι αν όλα φαίνονται καλά από έξω.
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πολλές διαφορετικές συμπεριφορές αυτο-σαμποτάζ ανάλογα με την κατάσταση. Ας δούμε, πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε τους εννέα πιο συνηθισμένους τύπους.
1. Αναβλητικότητα
Αναβάλλετε συνεχώς δυσάρεστες εργασίες και συγκρούσεις. Με αυτή τη συμπεριφορά χάνετε πολύτιμο χρόνο ή δημιουργείτε μη παραγωγικό χρόνο. Πιστεύετε, ότι μπορείτε να πετύχετε το στόχο σας μόνο αναβάλλοντας τα πράγματα, πράγμα που δεν σας αφήνει να προχωρήσετε και να πάτε παρακάτω.
2. Υπερανάλυση
Σκέφτεστε τα πάντα μέχρι θανάτου, με τρόπο, που δίνει εξαιρετική έμφαση στα αρνητικά. Ακόμα και κάτι ασήμαντο μπορεί να μετατραπεί σε μια σειρά δυσάρεστων αρνητικών σκέψεων. Αυτή η συμπεριφορά, σας αφαιρεί την αυτοπεποίθηση και δημιουργεί συνεχή αμφιβολία για τον εαυτό σας. Εστιάζει υπερβολικά στα αρνητικά και δημιουργεί μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
3. Υποθετική σκέψη
Προβλέπετε πάντα το μέλλον και ενεργείτε σύμφωνα με αυτές τις προβλέψεις. Αποφασίζετε από πριν, πώς θα αισθανθείτε, τι πρόκειται να συμβεί και πώς θα αντιδράσουν οι άλλοι άνθρωποι πριν καν μπουν σε μια κατάσταση. Η συμπεριφορά αυτή σας εμποδίζει να αναλάβετε δράση και σας κρατά καθηλωμένους γιατί συνήθως υποθέτετε το χειρότερο.
4. Αποφυγή
Κρατάτε τον εαυτό τους μακριά από καταστάσεις, που σας προκαλούν άγχος ή σας βγάζουν από τη ζώνη ασφαλείας σας. Κάτι τέτοιο περιορίζει τις ευκαιρίες ανάπτυξης, ενισχύει τον φόβο και αφαιρεί καινούριες, θετικές και ευχάριστες εμπειρίες από τη ζωή.
5. Επιφυλακτικότητα
Καλύπτεστε συνεχώς με μια αόρατη πανοπλία. Είστε πάντα σε επιφυλακή, επειδή πιστεύετε, ότι μια επίθεση μπορεί να κρύβεται σε οποιαδήποτε γωνία. Έχετε ένα αρνητικό πλαίσιο σκέψης, που σας βάζει σε κατάσταση εγρήγορσης και άγχους. Το να παραμένετε σε μια τέτοια κατάσταση σας απαγορεύει να εμβαθύνετε και να βρίσκετε λύσεις σε καταστάσεις, που μπορεί να αντιμετωπίσετε (κάτι που ο εγκέφαλός σας κάνει πιο εύκολα όταν βρίσκεται σε θετική κατάσταση). Ως αποτέλεσμα, οι σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους δεν έχουν ποτέ πραγματικό βάθος, συναισθηματικότητα ή σε πολλές περιπτώσεις διάρκεια.
6. Υπερ-επαγρύπνηση (The Control Freak)
Θέλετε να διασφαλίσετε, ότι ποτέ δεν θα ξαφνιαστείτε ή θα σας συμβεί κάτι απρόοπτο και έξω απο τον έλεγχό σας. Θέλετε να είστε προετοιμασμένοι για κάθε κατάσταση και αλληλεπίδραση, και η μέθοδος σας για να το κάνετε είναι να ελέγχετε τα πάντα. Ως αποτέλεσμα, τείνετε να αποφεύγετε καταστάσεις, όπου είναι λιγότερο πιθανό να έχετε τον έλεγχο και με αυτό τον τρόπο περιορίζετε τις ευκαιρίες προσωπικής σας ανάπτυξης. Ενισχύετε επίσης το άγχος σας και περιορίζετε τις κοινωνικές δεσμεύσεις.
7. Αυτο-θυματοποίηση
Θεωρείτε, ότι δεν έχετε τον έλεγχο, επομένως ούτε και την ευθύνη, για ό,τι σας συμβαίνει, με αποτέλεσμα να κατηγορείτε πάντα εξωτερικούς παράγοντες για τα δεινά σας. Είστε πάντα το θύμα και ενεργείτε σαν μάρτυρας.
8. Αυτοκριτική
Αναλύετε και κατακρίνετε συνεχώς τη συμπεριφορά σας. Τείνετε να αγνοείτε τα στοιχεία που είναι θετικά και υπερτονίζετε τα στοιχεία που είναι ελαττωματικά ή κατώτερα των περιστάσεων. Αυτός ο τύπος σκέψης σας κάνει να έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση και απρόθυμους να πιέσετε τον εαυτό σας και να εξελιχθείτε.
9. Τελειομανία
Έχετε στο μυαλό σας κάτι «ιδανικό» για όλα, ένα πρότυπο στο οποίο προσπαθείτε πάντα να ανταποκριθείτε ή περιμένετε από τους άλλους να ανταποκριθούν σε αυτό. Αυτή η σκέψη οδηγεί σε ένα τύπο συμπεριφοράς «όλα ή τίποτα»—δημιουργώντας συμπεριφορές αποφυγής, αυτοκριτικής και αυτο-επίθεσης.
Συμπερασματικά, όλα αυτά τα στυλ αυτο-σαμποτάζ, αφαιρούν θετικά πράγματα από τη ζωή σας και το κάνουν μέσω του φόβου. Έτσι, ο τρόπος για να τα ξεπεράσετε είναι να αντιμετωπίσετε αυτό τον φόβο. Ενισχύουν επίσης την ιδέα, ότι δεν είστε άξιοι να πάρετε αυτά που θέλετε, κάτι που σας εμποδίζει να προσπαθήσετε. Ως εκ τούτου, ο καλύτερος τρόπος για να τα κατακτήσετε είναι μέσω της οικοδόμησης εμπιστοσύνης στον εαυτό σας.
Σκεφτείτε να δημιουργήσετε μια λίστα με αυτά που σας κάνουν υπέροχους, ξεχωριστούς και μοναδικούς και να την αναθεωρείτε τακτικά. Αφιερώστε χρόνο κάθε μέρα για να αναγνωρίσετε τις προσπάθειές σας, τι έχετε κάνει καλά και για ποια πράγματα είστε περήφανοι. Αν χρειαστεί, ζητήστε επαγγελματική βοήθεια, για μάθετε να χειρίζεστε τις «φωνές στο κεφάλι σας», που προκαλούν αρνητικά συναισθήματα στον τρόπο που χειρίζεστε τις καθημερινές προκλήσεις της ζωής και σας κρατούν εγκλωβισμένους.
Πηγές: www.purewow.com, womanmagazine.co.nz