Τα παιδιά όλων των ηλικιών έχουν συνήθως πολλή ενέργεια, την οποία οι γονείς μπορούν να χειριστούν. Αλλά αν το παιδί είναι υπερβολικά ενεργητικό, μπορεί να είναι πρόβλημα. Τα υπερκινητικά παιδιά είναι ανήσυχα, δυσκολεύονται να λάβουν εντολές ή να ακολουθήσουν οδηγίες, έχουν κακές επιδόσεις στο σχολείο, και μπορεί να παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς. Το τι προκαλεί την υπερκινητικότητα δεν είναι ακόμα απόλυτα ξεκάθαρο. Φαίνεται ωστόσο, ότι νευρολογικοί και γενετικοί παράγοντες είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για τη διαταραχή.
Κοινά συμπτώματα υπερκινητικών παιδιών:
- Συνεχής κίνηση, δυσκολεύεται να καθίσει ακόμα κι αν οι γονείς του το ζητήσουν
- Έχει συχνά ατυχήματα
- Δεν μπορεί να παραμείνει συγκεντρωμένο
- Αποσπάται εύκολα η προσοχή του και δυσκολεύεται να ολοκληρώσει μία εργασία
- Χάνει γρήγορα το ενδιαφέρον του για κάτι
- Δυσκολεύεται να παίξει αρμονικά με τα άλλα παιδιά και συχνά δημιουργεί φασαρίες
- Δεν μπορεί να ακολουθήσει κανόνες ή οδηγίες
- Μοιάζει να μην έχει αίσθηση κινδύνου
Αν και δεν υπάρχει σωστή απάντηση στη διαχείριση ενός παιδιού με υπερκινητικότητα, οι παρακάτω συμβουλές μπορεί να συμβάλλουν στο να κάνουν λίγο πιο εύκολη την καθημερινότητα ενός υπερκινητικού παιδιού αλλά και τη δική σας:
1. Εκμεταλλευτείτε τη δύναμη μίας ρουτίνας
Πολλοί γονείς προτιμούν ένα χαλαρό στυλ ανατροφής, που λειτουργεί καλά για πολλά παιδιά. Τα υπερκινητικά παιδιά, ωστόσο, τείνουν να έχουν προβλήματα σε ασαφή περιβάλλοντα. Ένα υπερκινητικό παιδί θα πρέπει να γνωρίζει, τι ακριβώς αναμένεται από αυτό από μέρα σε μέρα. Επιμείνετε στις ρουτίνες. Μια σωστή ρουτίνα μπορεί να προσφέρει μια αίσθηση δομής και σταθερότητας στα υπερκινητικά παιδιά, που συχνά νιώθουν ότι η ζωή τους είναι εκτός ελέγχου. Αυτό μπορεί να τα βοηθήσει να αισθάνονται ότι ελέγχουν περισσότερο την καθημερινότητά τους.
2. Κρατήστε το απασχολημένο
Τα υπερκινητικά παιδιά έχουν συχνά πολλή ενέργεια, κάτι που δεν είναι απαραίτητα κακό. Η σωματική δραστηριότητα είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να απελευθερώσουν την ενέργεια τους, ενώ παράλληλα μαθαίνουν, πώς να ελέγχουν καλύτερα το σώμα τους. Βρείτε τρόπους να εκτονώσετε την ενέργειά τους και να ηρεμήσετε το μυαλό τους. Τα παιδιά που είναι υπερκινητικά αγαπούν πολύ να παίζουν σε εξωτερικούς χώρους.
3. Ακούστε το παιδί
Το παιδί σας σας χρειάζεται. Δώστε του το χρόνο σας και να είστε εκεί για να ακούσετε, τι θέλει να μοιραστεί το παιδί σας μαζί σας, έστω κι αν απλά θέλει να σας πει με λεπτομέρεια, πως πέρασε κάθε λεπτό της ημέρας του. Προσπαθήστε να κατανοήσετε πώς νιώθει και βοηθήστε το να αντιμετωπίσει τα συναισθήματά του. Δείξετε κατανόηση για την «ενθουσιώδη/υπερβολική» συμπεριφορά του. Η τιμωρία για μια τέτοια συμπεριφορά θα έχει αρνητικό αντίκτυπο.
4. Θετική Ενίσχυση: Έπαινος & Επιβράβευση
Η ολοκλήρωση μιας εργασίας δεν είναι εύκολη για ένα υπερκινητικό παιδί. Ως εκ τούτου, είναι σημαντικό το παιδί να συνειδητοποιήσει, ότι η εργασία αξίζει να ολοκληρωθεί. Επαινέστε και επιβραβεύστε κάθε φορά που το παιδί την ολοκληρώνει με επιτυχία.
5. Ελαχιστοποιήστε τους περισπασμούς
Εργασίες που απαιτούν συγκέντρωση, θα πρέπει να εκτελούνται σε ένα δωμάτιο ή σε έναν χώρο που επιτρέπει ελάχιστη απόσπαση της προσοχής. Αφήστε το παιδί να είναι άνετο και χαλαρό όταν πρέπει να καθίσει για κάποια εργασία που απαιτεί προσοχή. Δημιουργήστε έναν φιλόξενο, ζεστό χώρο. Επιτρέψτε του να κυκλοφορεί αλλά μην του επιτρέψετε να αποσπαστεί η προσοχή του από άλλα πράγματα. Μην αφήνετε το παιδί σας να αισθάνεται ότι τιμωρείται. Εξηγήστε του με υπομονή, πόσο σημαντικό είναι να επικεντρωθεί στη συγκεκριμένη δουλειά.
6. Μην κάνετε συνέχεια κριτική
Η ίδια η κριτική μπορεί να έχει αντίθετα αποτελέσματα στην πρόοδο του παιδιού σας. Μην πιέζετε το παιδί σας να είναι ήσυχο και μην το συγκρίνετε με τα αδέρφια του ή με άλλα παιδιά. Εντοπίσετε τα ενδιαφέροντα του και στοχεύετε σε αυτή την κατεύθυνση. Μην εστιάζετε στις αδυναμίες του.
7. Χωρίστε μία εργασία σε μικρότερα κομμάτια
Προσπαθείστε να σπάτε τις πληροφορίες και τις εργασίες σε μικρά, ευκολονόητα κομμάτια. Αποφύγετε να δίνετε σύνθετες οδηγίες ή πολλές εργασίες μαζί. Επιμείνετε να σας κοιτάζει στα μάτια, όταν του εξηγείτε πράγματα. Η οπτική επαφή βοηθά τη συγκέντρωση.
8. Λίστες υποχρεώσεων
Οι γραπτές οδηγίες βοηθούν. Βοηθήστε το παιδί να δημιουργήσει τη δική του λίστα υποχρεώσεων. Μπορεί να ανατρέξει στη λίστα, να θυμηθεί τι έχει να κάνει και να διαγράψει ό,τι ολοκληρώνει. Έχοντας μια λίστα, που έφτιαξε μόνο του, μπορεί να ενισχύσει την ανεξαρτησία του. Μία γραπτή λίστα παρέχει επίσης στο παιδί μια οπτική αναφορά, που μπορεί να χρησιμοποιεί, όταν αποσπάται η προσοχή του ή ξεχνάει τι έπρεπε να κάνει. Μάθετε στο παιδί να αναφέρεται στη λίστα όποτε δεν είναι σίγουρο τι να κάνει στη συνέχεια.
9. Να είστε υπομονετικοί
Να θυμάστε, ότι αυτή είναι μια κατάσταση πέρα από τον έλεγχό του παιδιού. Μην το παίρνετε προσωπικά. Η αποδοχή βοηθάει πολύ τα παιδιά που είναι υπερκινητικά. Όταν το παιδί σας αισθάνεται αποδεκτό, η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθησή του θα αυξηθούν. Με υπομονή και με τις σωστές παρεμβάσεις τα περισσότερα παιδιά με υπερκινητικότητα παρουσιάζουν σημαντικη βελτίωση.
10. Αποφύγετε τις συγκρούσεις
Ένα υπερκινητικό παιδί δεν είναι «κακό παιδί». Το να ζει μέσα στους περιορισμούς της καθημερινής ζωής με αυτή του την ιδιαιτερότητα, είναι μία πρόκληση για το παιδί. Επικεντρωθείτε λοιπόν στα ζητήματα, που πραγματικά έχουν σημασία. Είναι σημαντικό να αποφασίσετε για ποια θέματα αξίζει να «παλέψετε».
11. Ενεργοποιήστε όλο το περιβάλλον του παιδιού
Χρειάζεται κυριολεκτικά «ένα χωριό για να μεγαλώσει ένα υπερκινητικό παιδί»! Ζητήστε τη βοήθεια και τη συνεργασία της ευρύτερης οικογένειας και ενημερώστε τους σχετικά. Αφήστε την οικογένεια και τα ενδιαφερόμενα άτομα στη ζωή του να γνωρίζουν, ότι είναι μέρος της προόδου του. Το σχολείο αλλά και οι εξωσχολικές δραστηριότητες μπορούν επίσης να παίξουν σημαντικό ρόλο, παρέχοντας σταθερότητα και υποστήριξη. Το περιβάλλον και η γονική φροντίδα παίζουν καθοριστικό ρόλο στην πορεία ενός υπερκινητικού παιδιού.
12. Κάντε ένα διάλειμμα
Είσαι γονιός και όχι υπερήρωας. Η αυτοφροντίδα και η σωστή ανάπαυση είναι απαραίτητα για να παραμείνετε υγιής και δραστήριος. Κάντε ένα διάλειμμα όταν πρέπει. Αναλάβετε για παράδειγμα, εναλλάξ με τον σύντροφό σας τη φροντίδα του παιδιού. Ακόμη και οι πιο υπομονετικοί γονείς μπορεί να φτάσουν στα όρια τους με ένα υπερκινητικό παιδί. Προσπαθείστε να βρείτε τον τρόπο και το χρόνο για να αναζωογονηθείτε και δώστε στον εαυτό σας το διάλειμμα που σας αξίζει. Όταν είστε ήρεμοι και ξεκούραστοι, μπορείτε να χειριστείτε καλύτερα το παιδί σας
Η αντιμετώπιση ενός υπερκινητικού παιδιού παρουσιάζει ένα μοναδικό σύνολο προκλήσεων. Εάν οι μέθοδοι τροποποίησης συμπεριφοράς δεν λειτουργούν, τότε εσείς και ο γιατρός του παιδιού σας, θα πρέπει να συνεργαστείτε για να αποφασίσετε εάν απαιτείται φαρμακευτική αγωγή. Ωστόσο, αυτό θα πρέπει να είναι μια τελευταία λύση και σε καμία περίπτωση η εύκολη λύση και η πρώτη επιλογή.
Πηγές: www.helpguide.org, www.healthshots.com, www.everydayhealth.com, www.momjunction.com