Το Συμβούλιο της Ευρώπης έδωσε το τελικό πράσινο φως στη – λεγόμενη – «Πράξη για την Τεχνητή Νοημοσύνη», τους πρώτους παγκόσμιους κανόνες για την ΑΙ. Οι ευρωπαίοι νομοθέτες ψήφισαν έναν κανονισμό ορόσημο, ένα παγκόσμιο σημείο αναφοράς για μια τεχνολογία που χρησιμοποιείται πλέον και στις επιχειρήσεις και στην καθημερινή ζωή. Ο νόμος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την τεχνητή νοημοσύνη είναι πιο ολοκληρωμένος από την προσέγγιση «εθελοντικής συμμόρφωσης» των Ηνωμένων Πολιτειών και την προσέγγιση της Κίνας, που στοχεύει στη διατήρηση της κοινωνικής σταθερότητας και του κρατικού ελέγχου.
Η σημασία του νόμου για τεχνητή νοημοσύνη
Οι ανησυχίες σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη (παραπληροφόρηση, ψευδείς ειδήσεις, υλικό που προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα κ.α), έχουν ενταθεί παγκοσμίως τον τελευταίο καιρό, εν μέσω της αυξανόμενης δημοτικότητας των παραγωγικών συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης. Αυτός ο νόμος ορόσημο, ο πρώτος του είδους του στον κόσμο, αντιμετωπίζει μια παγκόσμια τεχνολογική πρόκληση, που δημιουργεί επίσης ευκαιρίες για τις κοινωνίες και τις οικονομίες μας.
Τι περιλαμβάνει ο νόμος
Με το νόμο για την τεχνητή νοημοσύνη η Ευρώπη τονίζει τη σημασία της εμπιστοσύνης, της διαφάνειας και της λογοδοσίας, στην ενασχόληση με τις νέες τεχνολογίες:
- Ο νόμος ορίζει μια κλιμακωτή προσέγγιση με βάση το πόσο επικίνδυνες θεωρούνται οι διάφορες εφαρμογές της τεχνολογίας και θέτει διαφορετικές προθεσμίες για την εφαρμογή των διαφόρων απαιτήσεων.
- Επιβάλλει αυστηρές υποχρεώσεις διαφάνειας σε συστήματα τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου, ενώ τέτοιες απαιτήσεις για μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης γενικής χρήσης θα είναι ελαφρύτερες.
- Περιορίζει τη χρήση βιομετρικής επιτήρησης από τις κυβερνήσεις σε δημόσιους χώρους, μόνο σε περιπτώσεις ορισμένων εγκλημάτων, για την πρόληψη τρομοκρατικών επιθέσεων και για έρευνες υπόπτων για σοβαρά εγκλήματα.
- Απαγορεύει τα συστήματα, που χρησιμοποιούν βιομετρικά δεδομένα για την κατηγοριοποίηση των ατόμων σύμφωνα με τη φυλή, τη θρησκεία ή τον σεξουαλικό προσανατολισμό.
- Απαγορεύει τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για “προγνωστική αστυνόμευση” με βάση το προφίλ των πολιτών.
- Οι εφαρμογές, που ενδέχεται να αποτελέσουν απειλή για θεμελιώδη δικαιώματα (όπως τα συστήματα βιομετρικής κατηγοριοποίησης, που βασίζονται σε ευαίσθητα χαρακτηριστικά, η κοινωνική βαθμολόγηση ή η τεχνητή νοημοσύνη που χρησιμοποιείται για τη χειραγώγηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς), κατατάσσονται στο επίπεδο υπερβολικά υψηλού κινδύνου για την ανθρώπινη ασφάλεια και θα απαγορεύονται πλήρως.
- Διασφαλίζει, ότι αυτή η ταχέως μεταβαλλόμενη τεχνολογία μπορεί να ανθίσει και να τονώσει την ευρωπαϊκή καινοτομία και οικονομία.
Μία νομοθεσία με παγκόσμιο αντίκτυπο
Η νέα νομοθεσία θα έχει αντίκτυπο πέρα από το μπλοκ των 27 χωρών. Θα έχει παγκόσμια εμβέλεια. Οι εταιρείες εκτός ΕΕ που χρησιμοποιούν δεδομένα πελατών της ΕΕ στις πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης τους, θα πρέπει να συμμορφωθούν. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρωτοστάτησε για άλλη μια φορά, για να αντιμετωπίσει την ανερχόμενη τεχνολογία, όπως έκανε με την ιδιωτικότητα των δεδομένων μέσω του GDPR. Άλλες χώρες είναι πιθανό να χρησιμοποιήσουν το νέο νόμο ως σημείο αναφοράς, όπως έκαναν με τον GDPR (το γενικό κανονισμό προστασίας δεδομένων της ΕΕ, που διέπει τον τρόπο επεξεργασίας και μεταφοράς προσωπικών δεδομένων ατόμων στην ΕΕ).
Ενώ η νέα νομοθεσία θα εφαρμοστεί πλήρως το 2026, οι απαγορεύσεις στη χρήση ΑΙ στην κοινωνική βαθμολογία, στην εκπαίδευση, σε νομικά θέματα στην πρόσληψη εργαζομένων και στην προληπτική αστυνόμευση, θα ξεκινήσουν σε έξι μήνες από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ ο νέος κανονισμός. Οι υποχρεώσεις για μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης γενικής χρήσης, θα ισχύσουν μετά από 12 μήνες και οι κανόνες για συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που είναι ενσωματωμένα σε ελεγχόμενα προϊόντα σε 36 μήνες. Τα πρόστιμα για παραβάσεις κυμαίνονται από 7,5 εκατομμύρια ευρώ ή 1,5% του τζίρου έως 35 εκατομμύρια ευρώ ή 7% του παγκόσμιου τζίρου ανάλογα με το είδος των παραβάσεων.
Πηγή: www.reuters.com