Στις σκιές της νύχτας μια κρυφή μάχη ξετυλίγεται, μαστίζοντας τις ζωές πολλών ανθρώπων, καθώς διαταράσσει τη λεπτή ισορροπία μεταξύ εγρήγορσης και ανάπαυσης. Είναι οι σιωπηλοί «διαταράκτες» των φυσικών κύκλων ύπνου μας και περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων, καθεμία από τις οποίες παρουσιάζει ένα μοναδικό σύνολο προκλήσεων.
Οι αϋπνίες, η άπνοια και η ναρκοληψία, ρίχνουν τη σκιά τους πάνω στις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, ενώ δεν αφήνουν καμία ηλικιακή ομάδα αλώβητη. Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε τις διαταραχές ύπνου και τα συμπτώματά τους, προσφέροντας όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, που πρέπει να γνωρίζουμε για αυτές.
Τι ορίζουμε ως διαταραχή ύπνου;
Μια διαταραχή ύπνου αναφέρεται σε οποιαδήποτε κατάσταση παρεμβαίνει στο φυσιολογικό πρότυπο του ύπνου. Περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων, από δυσκολία στον ύπνο (αϋπνία) και υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, έως διαταραχές στην αναπνοή (υπνική άπνοια) ή μη φυσιολογικές συμπεριφορές κατά τη διάρκεια του ύπνου (παραϋπνίες).
Οι διαταραχές ύπνου μπορούν να έχουν βαθύ αντίκτυπο στη συνολική ευημερία ενός ατόμου, επηρεάζοντας τη σωματική του υγεία, την πνευματική διαύγεια και τη συναισθηματική σταθερότητα. Μπορούν να οφείλονται σε διάφορες αιτίες, συμπεριλαμβανομένων των υποκείμενων ιατρικών καταστάσεων, των ψυχολογικών παραγόντων, των επιλογών τρόπου ζωής, καθώς και σε συνδυασμό των παραπάνω.
Αϋπνία
Η αϋπνία χαρακτηρίζεται από μια συνεχή δυσκολία να κοιμηθούμε ή να παραμείνουμε κοιμισμένοι, παρά το γεγονός ότι νυστάζουμε. Τα άτομα με αϋπνία βιώνουν, επίσης, υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και ενδέχεται να έχουν λειτουργικές δυσκολίες, ενώ είναι ξύπνιοι. Η χρόνια αϋπνία διαγιγνώσκεται όταν κάποιος έχει τα παρακάτω συμπτώματα, τουλάχιστον τρεις φορές την εβδομάδα, για τουλάχιστον τρεις μήνες:
- Δυσκολία στον ύπνο
- Ανεπιθύμητο πρωινό ξύπνημα
- Αντίσταση στον ύπνο, σε παιδιά και εφήβους
Άπνοια ύπνου
Η υπνική άπνοια είναι μια κοινή αναπνευστική διαταραχή, που σχετίζεται με τον ύπνο και διαταράσσει την αναπνοή κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα άτομα με αυτή την πάθηση, συχνά ροχαλίζουν έντονα και μπορεί να ξυπνήσουν με το αίσθημα του πνιγμού ή του λαχανιάσματος. Μάλιστα, υπάρχουν δύο τύποι υπνικής άπνοιας: η αποφρακτική άπνοια ύπνου, που εμφανίζεται όταν οι ιστοί στο στόμα και στο λαιμό χαλαρώνουν, εμποδίζοντας συχνά τον ανώτερο αεραγωγό και η κεντρική άπνοια, κατά την οποία ο εγκέφαλος σταματά προσωρινά να στέλνει σήματα στους μύες που ελέγχουν την αναπνοή. Τα κυριότερα συμπτώματά της είναι τα εξής:
- Υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας
- Δυνατό ροχαλητό, που συχνά χαρακτηρίζεται από ήχους πνιγμού
- Πονοκέφαλοι το πρωί, που μπορεί να παραμείνουν για αρκετές ώρες μετά το ξύπνημα
- Ξηροστομία κατά το ξύπνημα
- Ανήσυχος ύπνος με περιόδους εγρήγορσης, κατά τη διάρκεια της νύχτας
- Αυξημένη ανάγκη για ούρηση
- Ευερεθιστότητα
- Μειωμένη συγκέντρωση
Ναρκοληψία
Η ναρκοληψία είναι μια διαταραχή ύπνου, που κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται υπερβολικά κουρασμένοι κατά τη διάρκεια της ημέρας, παρά το γεγονός ότι λαμβάνουν επαρκή ποσότητα ύπνου. Αυτό, μπορεί να οδηγήσει σε μια έντονη επιθυμία για ύπνο, με αποκορύφωμα τις «κρίσεις ύπνου» που συνήθως διαρκούν λίγα λεπτά.
Αυτές οι «επιθέσεις» ύπνου, όπως και άλλα συμπτώματα της ναρκοληψίας, προκαλούνται από διαταραχές στην ικανότητα του εγκεφάλου να ρυθμίζει τον κύκλο ύπνου-αφύπνισης. Η συμπτωματολογία της ναρκοληψίας δύναται να έχει καθοριστικό αντίκτυπο, τόσο κατά τη διάρκεια της ημέρας, όσο και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας (EDS): Το EDS είναι το βασικό σύμπτωμα της ναρκοληψίας, που επηρεάζει όλους όσους εμφανίζουν την εν λόγω διαταραχή.
- Αυτόματες συμπεριφορές: Η προσπάθεια αποφυγής της υπνηλίας, μπορεί να προκαλέσει αυτόματες συμπεριφορές. Για παράδειγμα, ένας μαθητής στην τάξη μπορεί να συνεχίσει να γράφει, αλλά στην πραγματικότητα απλώς σέρνει γραμμές ή ασυναρτησίες στη σελίδα.
- Υπνική παράληση https://www.prefer.gr/ygeia/ypniki-paralysi-i-giagia-mou-tin-elege-mora/1492/: Τα άτομα με ναρκοληψία εμφανίζουν υψηλότερο ποσοστό παράλυσης ύπνου, το οποίο μεταφράζεται σε ένα αίσθημα αδυναμίας κίνησης, που συμβαίνει ενώ κοιμόμαστε.
Παραϋπνίες
Οι παραϋπνίες είναι μια ομάδα διαταραχών ύπνου, που χαρακτηρίζονται από μη φυσιολογικές συμπεριφορές, κινήσεις ή εμπειρίες, κατά τη διάρκεια του ύπνου. Αυτές οι διαταραχές μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια οποιουδήποτε σταδίου του ύπνου και συχνά οδηγούν σε κατακερματισμένες ή διαταραγμένες συνήθειες ύπνου. Οι παραϋπνίες περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα εκδηλώσεων, όπως υπνοβασία, ομιλία ύπνου, νυχτερινούς τρόμους, νυχτερινή ενούρηση, τρίξιμο δοντιών (βρουξισμός) και έντονους εφιάλτες. Τα κυριότερα συμπτώματά τους είναι τα εξής:
- Αϋπνία
- Υπερβολική υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας (EDS)
- Ροχαλητό
- Άπνοια ύπνου
- Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS)
- Υπνοβασία
- Εφιάλτες
Πηγή: www.sleepfoundation.org