Τα social media είναι ένα τεχνολογικό προϊόν με πολλά οφέλη. Επιτρέπουν στους ανθρώπους να μοιράζονται και να συνδέονται, να λαμβάνουν νέα και πληροφορίες και να γνωρίζουν νέα άτομα. Υπάρχουν όμως και μειονέκτηματα, ειδικά για νεαρούς ενήλικες, που έχουν γεννηθεί και μεγαλώσει σε έναν κόσμο γεμάτο οθόνες.
Η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει συνδεθεί με την κατάθλιψη, το άγχος και τη μοναξιά. Πρόσφατες μελέτες υποδεικνύουν, ότι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν πολύ συχνά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αναφέρουν μεγαλύτερα ποσοστά κατάθλιψης και είναι λιγότερο χαρούμενοι και ικανοποιημένοι από τη ζωή τους σε σχέση με εκείνους, που αφιερώνουν περισσότερο χρόνο σε δραστηριότητες που δεν σχετίζονται το διαδίκτυο.
Σχεδόν εθιστικά
Οι εφαρμογές και οι ιστότοποι μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν την ίδια επίδραση στον εγκέφαλο με το να παίζετε ένα τυχερό παιχνίδι. Εφόσον δεν γνωρίζετε το περιεχόμενο που θα δείτε μέχρι να ανοίξετε την εφαρμογή, τα αποτελέσματα προκαλούν στην πραγματικότητα ένα αίσθημα «ανταμοιβής» απελευθερώνοντας ντοπαμίνη—την ίδια χημική ουσία, που συνδέεται με άλλες ευχάριστες δραστηριότητες όπως το σεξ και το φαγητό.
Υπερβολικη εστίαση στις αλληλεπιδράσεις
Περισσότερα προβλήματα μπορεί να προκύψουν, όταν δίνετε υπερβολική έμφαση στις αλληλεπιδράσεις που λαμβάνετε (ή όχι) στο περιεχόμενο που μοιράζεστε. Για παράδειγμα, αν δημοσιεύσετε μια φωτογραφία ελπίζοντας να λάβετε likes ή σχόλια και δεν λάβετε τα σχόλια που επιθυμείτε, μπορεί να αισθανθείτε απογοητευμένοι ή ακυρωμένοι.
Μπορεί επίσης να αισθανθείτε απογοήτευση, όταν συγκρίνετε τις αναρτήσεις σας με αυτές άλλων ανθρώπων. Όλα αυτά μπορούν να προκαλέσουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, ακόμα και αισθήματα άγχους ή κατάθλιψης.
Τα φίλτρα είναι διασκεδαστικά…αλλά και ψεύτικα
Σίγουρα, τα χαριτωμένα και αστεία φίλτρα μπορούν να είναι διασκεδαστικά, αλλά η ικανότητα κάποιων να λευκαίνουν τα δόντια, να αδυνατίζουν μέρη του σώματος και να κρύβουν τις ατέλειες, μπορεί να δημιουργήσουν ψευδείς εικόνες και προσδοκίες.
Ακόμα κι αν γνωρίζετε, ότι οι αναρτήσεις φιλτράρονται και επιλέγονται προσεκτικά, βλέποντας συνεχώς άλλους ανθρώπους με τέλειες εικόνες, μπορεί να αισθάνεστε, ότι είναι αδύνατο να ανταποκριθείτε ή να συγκριθείτε μαζί τους. Προσπαθήστε να δείτε τα φίλτρα για αυτό που είναι—ένα διασκεδαστικό εργαλείο, αλλά όχι κάτι που είναι απαραίτητο για να αναδημιουργήσετε την εικόνα σας.
Αισθήματα απώλειας και κοινωνικού αποκλεισμού
Ο φόβος της «απώλειας», είναι ένας άλλος λόγος, που η προσκόλληση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τόσο εθιστική. Όταν οι φίλοι, οι συμμαθητές σας ή οι συνάδελφοι σας, χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μπορεί να ανησυχείτε μήπως χάσετε ένα μήνυμα, ένα εσωτερικό αστείο ή άλλες πληροφορίες που σας συνδέουν με την ομάδα.
Έλλειψη συγκέντρωσης και απόσπαση προσοχής
Ωστόσο, η συνεχής ενασχόληση με τα social media μπορεί να έχει επιζήμια επίδραση στην εργασία ή στη μελέτη σας. Η προσοχής σας αποσπάται και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αναβλητικότητα, λιγότερη συγκράτηση πληροφοριών και υψηλότερα επίπεδα άγχους. Μπορεί επίσης να νιώθετε αισθήματα αποκλεισμού, μοναξιάς ή άγχους όταν βλέπετε δημοσιεύσεις άλλων που περνούν καλά.
Το να έχετε έναν ολόκληρο «ψηφιακό κόσμο» στα χέρια σας, μπορεί να εμποδίσει την πραγματοποίηση πραγματικών κοινωνικών συνδέσεων και προσωπικών αλληλεπιδράσεων. Εκμεταλλευτείτε ευκαιρίες για να δείτε προσωπικά τους φίλους σας όποτε είναι δυνατόν αντί να συνομιλείτε μέσα από μια οθόνη.
Αναγνωρίστε τα προειδοποιητικά σημάδια
Αν και είναι μάλλον απίθανο εσείς ή κάποιος που γνωρίζετε να εγκαταλείψετε εντελώς τα κοινωνικά μέσα (σε τελική ανάλυση, υπάρχουν σίγουρα κάποια θετικά), είναι σημαντικό να έχετε αυτογνωσία και να αναγνωρίζετε αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια, που δείχνουν, ότι πρέπει να μειώσετε τον χρόνο που ασχολείσθε με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:
- Αίσθημα αυξημένου άγχους, κατάθλιψης και/ή μοναξιάς
- Λιγότερος χρόνος με φίλους και οικογένεια
- Συγκρίνετε τον εαυτό σας με άλλους ή νιώθετε ζήλια
- Δέχεστε διαδικτυακό εκφοβισμό
- Συμμετοχή σε επικίνδυνες συμπεριφορές ή εξωφρενικές φωτογραφίες για να κερδίσετε likes και σχόλια
- Η δουλειά και οι σχέσεις σας «υποφέρουν»
- Παραμελείτε την αυτοφροντίδα (όπως άσκηση, ύπνος και χαλάρωση)
Συμπέρασμα
Εάν αντιμετωπίζετε κάποιο από αυτά τα προειδοποιητικά σημάδια, πρέπει να βάλετε κάποια όρια στο χρόνο χρήσης. Πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν, ότι το περιστασιακό διάλειμμα ή η «αποτοξίνωση» από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να τους βοηθήσει να επικεντρωθούν στην ψυχική υγεία και τις σχέσεις τους.